OORLOGSSITUATIE

Hoe pathetisch kan je worden, als het gaat om ‘de redding van het klimaat’?

John Vandaele schreef onlangs een opiniestuk voor de Standaard. De man is journalist en voorzitter van een Gentse coöperatie die een zegje wil hebben in het beheer van twee windmolens van Eneco. Op 4-5 mei schreef hij: “Wij hebben intussen een vergunning (dwz. Eneco heeft die vergunning – HD), maar één enkele burger kan naar de Raad van State trekken en dan kan het klimaat weer anderhalf jaar wachten. Maar het klimaat wacht niet. Eigenlijk brengt de klimaatverandering ons in een oorlogssituatie, waardoor we in sneltempo de juiste investeringen moeten doen. Kunnen juristen geen procedures ontwerpen die aangepast zijn aan die situatie – maar uiteraard binnen de grondwet vallen?” Gevonden vreten natuurlijk voor de beruchte koppenmakers van de krant: “Klimaatverandering brengt ons in een oorlogssituatie”.

Welja, niet alleen zitten wij nu vanwege de ‘terrorismedreiging’ opgescheept met een noodtoestand, militairen op straat en uitzonderingswetgeving, maar daarnaast moeten juristen nog eens gepaste procedures gaan verzinnen om de oorlogssituatie van de klimaatverandering het hoofd te bieden. Een suggestie: slacht meteen (verdoofd, uiteraard) alle koeien, dat zal de methaanuitstoot stante pede drastisch reduceren. En laat het leger beletten dat mensen zich nog voor andere doeleinden verplaatsen dan om te gaan werken en produceren (behalve als zij met een wagen van de zaak gaan, want dat is hors catégorie).

Ach ach, oorlogssituatie, inspraak in het beleid van een multinational, noodprocedures, het klimaat wacht niet, … het is pathetisch gejammer dat de kern van het probleem niet benoemt. Die kern is dat we leven in een (globaal) economisch systeem dat gebaseerd is op de fetisj van meerwaardeproductie en groei. Of je nu pleit voor nieuwe technologie of voor nieuwe regelgeving, die veranderen niets als zij geen basis hebben in een nieuwe politiek en een nieuwe cultuur, waarin eerst gekeken wordt naar wat men nodig heeft, en dan pas naar de technieken, procedures en mechanismen om dat te bereiken. Het systeem waarin wij nu leven – en dat zo langzamerhand aan de gehele wereld is opgedrongen – gaat juist uit van het tegendeel. Het kapitalisme draait op groei en meerwaardeproductie, en die kunnen elkaar slechts wederzijds blijven reproduceren, zolang er steeds opnieuw consumenten gecreëerd worden die door hun consumptie die motor draaiende houden. Intussen lijkt zowat iedereen er nu van overtuigd dat groei en de productie van meerwaarde ook voor de mens een noodzakelijke voorwaarde zijn om zich met succes te kunnen positioneren op de marktplaats, die de samenleving geworden is. Wat zou je dan nog jammeren over het klimaat ‘dat niet wacht’, als je alternatieve vormen van energieopwekking er alleen maar toe dienen om natuurlijke en culturele remmen weg te nemen voor de fetisj van de groei?